Elektronska izložba povodom stogodišnjice rođenja Slobodana Džunića

25. novembar 2021. 09:26 Kultura Pirot Plus Online

Stogodišnjicu rođenja našeg najistaknutijeg pisca Slobodana Džunića (28. novembar 1921 – 13. novembar 1998) Narodna biblioteka Pirot obeležava elektronskom izložbom posvećenom njegovom stvaralačkom radu, čiji su autori bibliotekarke Marija Šarović i Narcisa Aleksić. Paralelno sa elektronskom, korisnici i svi zainteresovani mogu do kraja meseca da vide i izložbu Džunićevih dela na zavičajnom odeljenju Biblioteke a neka od njih i pročitaju putem interneta u Zavičajnoj digitalnoj kolekciji Narodne biblioteke Pirot.

Slobodan Džunić je pisac koji je pirotski kraj uveo u literaturu i zahvaljujući kome je otkriven „ovaj, za šire prostore, anonimni socijalni i antropološki milje“. Osnovnu školu završio je u rodnoj Temskoj, Gimnaziju u Pirotu a Pravni fakultet u Beogradu. Najveći deo svog radnog veka proveo je u Radio Beogradu najpre kao novinar i urednik Literarne redakcije, a potom kao urednik za istoriografiju. Umro je novembra 1998. godine, ne dočekavši izlazak iz štampe svog najobimnijeg romana „Vetrovi Stare planine“, za koji je posthumno nagrađen nagradom Bora Stanković.

Mnogo više cenjen u akademskim krugovima nego među čitalačkom publikom, Slobodan Džunić progovara u svojim delima na pirotskom dijalektu, koji kako je primetio književni kritičar Gojko Antić „ima svoje zakonitosti, ritam, boje, osobenosti, lepotu, melodiju, zvukove, odraz i izraz duše jednog posebnog sveta i podneblja stare civilizacije; tek sa tim govorom taj svet jeste kakav jeste, ima svoj puni integritet.“ Ovakav pristup pirotskom dijalektu posebno je važan imajući u vidu današnji pristup dijalektima, koji u savremenoj pop kulturi uglavnom služe za podrugivanje što je rezultat neznanja i nepoznavanja istog.

Džunićev svet je svet Stare planine. Rodno selo, Pokrovenik, Midžor, Rudinje... predstavljaju centar njegovog interesovanja i pasionirane vezanosti za ambijent, pa su zato i opisi toga kraja vrlo slikoviti, efektni i upečatljivi. On je kao i svaki veliki pisac govoreći o lokalnom, istovremeno govorio i o opšteljudskom. Lepote Stare planine, slikovitost govornog jezika, složeni međuljudski odnosi, mitski i folklorni svet žitelja ovog podneblja, odnosno čitav stvaralački opus ovog pisca čini da Piroćanci i Pirot osećaju ogromnu zahvalnost i obavezu da stalno i iznova promovišu život i delo Slobodana Džunića. Godine 1995. u Pirotu je, u organizaciji Biblioteke, održan okrugli sto na kome su učešće uzeli svi imanentni književni kritičari govoreći o poetici Slobodana Džunića, a iste godine izašao je iz štampe i zbornik radova pod nazivom „Кnjiževno delo Slobodana Džunića“.

Narodna biblioteka Pirot je u avgustu 2019. godine organizovala promociju doktorske disertacije Danijele Кostadinović pod nazivom „Magični realizam Slobodana Džunića“. U selu Temska, njegovom rodnom selu, ove godine postavljena je spomen-ploča na kući u kojoj je rođen, a u planu je i izgradnja Spomen-sobe.