Ilija Nikolić (1922-2008) je bio doktor književnih nauka poreklom iz Pirota.
Rođen je 1922. godine. Osnovnu školu i Gimnaziju je završio u rodnom gradu. Posle toga je završio doktorske studije književnosti. Doktorirao je sa tezom Narodne pesme Pirota i okoline, književno-istorijska istraživanja od 1878-1960. Radio je kao naučni savetnik u SANU u penziji. Glavno polje istraživanja u početku bili su mu srpsko–bugarski književni i kulturni odnosi u 19. veku do 1878. godine. Potom je proučavao srpske narodne pesme – rukopise i štampane zbirke iz istočne Srbije, kao i književno-istorijske teme.
Njagovi rukopisi koji su vezani za pirotski kraj su: Znameniti ljudi i dela, Stari Pirot, Melodije istočne Srbije, Indeks motiva narodnih pesama balkanskih Slovena, Zbornik radova o narodnoj književnosti.

Najpoznatije su knjige Pirot i srez nišavski 1801–1918, Pirotska gimnazija 1879–1979, Osnovna škola „Vuk Кaradžić“ 1815–1975, U službi humanosti 120 godina Crvenog krsta Pirota 1878–1998, Кolo Srpskih sestara mesni odbor Pirot 1906-2004, Tefter nišavske mitropolije 1834–1872, itd.
Sačuvao je od zaborava sređivanjem i uređivanjem fototipskog izdanja slučajno nađenog rukopisa - Teftera Nišavske mitropolije, autentično svedočanstvo pirotske prošlosti, sačuvano u živim i životnim zapisima svakodnevice naših predaka.

Rodni grad je najviše zadužio sređenom trotomnom građom od preko 3.500 strana Pirot i srez Nišavski (1801-1918). Prvih 50 kutija spisa čine kopije i prepisi dokumenata koja je prikupio Ilija Nikolić a na osnovu kojih je izdao ovo izdanje, su preuzete iz Muzeja Ponišavlja.
Fond Ilije Nikolića je preuziman 1985. godine od Doma kulture Pirot i 2009. godine poklonom od supruge Ljubinke Nikolić. Posle smrti Ilije Nikolića, njegova supruga je predala novu količinu raznovrsne građe.
Autorka izložbe je Milena Milenković.

*Tekst i foto Istorijski arhiv Pirot