Pirot u aprilskom ratu - prof. Vladica Tošić

08. april 2020. 11:30 Stavovi Pirot Plus Online

8. april 1941. godine
Nemačka nacistička 11. oklopna divizija ušla je u Pirot

...A kamen ovaj, k'o piramida
Što se iz praha diže u nebo,
Kostiju kršnih to je gomila
Što su u borbi protiv dušmana
Dedovi tvoji voljno slágali,
Lepeći krvlju srca rođenog
Mišica svojih kosti slomljene,
Da unucima spreme busiju,
Oklen će nekad smelo, preziruć',
Dušmana čekat' čete grabljive.

... Čućeš u borbe strašnoj lomljavi:
"Otadžbina je ovo Srbina!"

Đura Jakšić, Otadžbina

Nakon odbacivanja sporazuma o pristupanju Trojnom paktu i demonstracija 27. marta 1941, Xitler je odlučio da napadne Kraljevinu Jugoslaviju. Na odbrani granice prema Bugarskoj bili su raspoređene jedinice 5. armije Jugoslovenske kraljevske vojske.

Prvi pokušaj prodora granice desio se 7. aprila 1941. u ataru sela Vrapča, ali je bio odbijen. Glavni nemački napad na frontu 5. Armije usledio je 8. aprila 1941. U 5:30 ujutru, nemačka 1. oklopna grupa napala je Topličku diviziju koja je bila u rejonu Pirota. Razvio se žestok okršaj u kome je Toplička divizija pružala žestok otpor i Nemcima nanela osetne gubitke. Sama bitka je trajala skoro 10 sati. Međutim, otpor jugoslovenske vojske slomljen je kada su Nemci krenuli u žestoku ofanzivu, artiljerijom i avionima, a zatim pešadijom. Jedinice Jugoslovenske kraljevske vojske su potisnute sa granice. U popodnevnim časovima Pirot je bio okupiran.



Poginuli vojnici sahranjeni su u kosturnici u selu Činiglavci i Velikom Selu. Spomen kosturnica koja se nalazi pored pruge u selu Činiglavci otkivena je 08. aprila 1961.godine. Na njoj stoji natpis: „Braneći granice svoje zemlje od nemačkih napadača 8. IV. 1941. godine na Neškovom visu poginulo je 62 vojnika jugoslovenske vojske“.

Da se ne zaboravi! Slava im!

Pirot, 8. april 2019.

Vladica Tošić